4 Eylül‘de tarihte bugün yaşanan olaylar, doğumlar ve ölümler merak ediliyor. Eylül’de yaşanmış olayları, ünlü isimlerin doğum ve ölüm bilgilerini kronolojik sırayla sizlerle paylaşıyoruz. Tarihte bugün ne oldu? 4 Eylül’de tarihte ve dünyada ne günü? 4 Eylül tarihinde ne oldu? İşte detaylar haberimizde…
OLAYLAR
476 – Batı Roma İmparatorluğu’nun son Hükümdarı Romulus Augustus, kendisini İtalya Kralı olarak ilân eden Germen şefi Odoacer tarafından tahttan indirilince, Batı Roma İmparatorluğu sona erdi.
1521 – İlyaki Kuşatması: Kara Mahmut Reis tarafından gerçekleştirilen kuşatma sonucunda İlyaki adası fethedildi.
1781 – Los Angeles, İspanyollar tarafından bölgeye yerleştirilen insanlarca kuruldu.
1870 – Fransa’da, III. Cumhuriyet ilan edildi.
1885 – Self-servis, ilk defa New York’ta uygulanmaya başlandı.
1886 – Yaklaşık 30 yıl süren savaşlardan sonra, Apaçi lideri Geronimo, Arizona’da teslim oldu.
1888 – George Eastman, Kodak adını ticarileştirdi ve makaralı film kullanan kamerasının patentini aldı.
1919 – Gazi Mustafa Kemal, Sivas Kongresi’ni açtı.
1922 – Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Yunan İşgali altındaki Sarıgöl, Buldan ve Bigadiç’i geri aldı.
1932 – Dünya Barış Konferansı Viyana’da toplandı.
1935 – İstanbul telefon şirketi, Hükûmet adına işletilmeye başlandı.
1936 – Birleşik Krallık Hükümdarı VIII. Edward, İstanbul’da Atatürk’ü ziyaret etti.
1939 – Tüm gıda maddelerine ihraç yasağı kondu.
1941 – II. Dünya Savaşı: İlk kez bir ABD gemisi, bir Alman denizaltısının hücumuna uğradı. Geminin adı USS Greer’di.
1944 – II. Dünya Savaşı: Müttefikler, Brüksel ve Anvers’i ele geçirdi.
1950 – Türkiye’de Hasbi Tembeler olarak bilinen Beetle Bailey çizgi dizisi ilk kez çizgi bant olarak yayımlandı.
1956 – Depolama aygıtı olarak manyetik disk kullanan ilk ticari bilgisayar olan “IBM RAMAC 305” tanıtıldı.
1957 – Afroamerikan sivil haklar hareketi: -Little Rock Krizi- Arkansas Valisi, siyahi öğrencilerin Merkez Lisesi’ne kayıt yaptırmalarına engel olabilmek için Ulusal Muhafızlar’ı göreve çağırdı.
1963 – İsviçre Hava Yolları’na ait bir yolcu uçağı, İsviçre’nin Dürrenäsch şehri yakınlarında düştü; 80 kişi öldü.
1964 – Endonezya Hükûmeti, Beatles tarzı saç kesimini yasakladı.
1970 – Erdal İnönü, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Rektörü oldu.
1970 – Şili’de, sosyalist lider Salvador Allende Başkan seçildi.
1971 – Alaska Hava Yolları’na ait Boeing 727 tipi bir yolcu uçağı, Juneau, Alaska yakınlarında düştü: 111 kişi öldü.
1972 – 1972 Yaz Olimpiyatları: Mark Spitz, yüzmede 7. altın madalyasını aldı, böylelikle tek bir Olimpiyat Oyunları’nda, 7 madalya birden alan ilk sporcu olarak rekor kırdı.
1975 – Bülent Ecevit’in seçim otobüsü, Elâzığ’da taşlandı; 50 yaralı, 57 gözaltı.
1981 – Millî Güvenlik Konseyi, gözaltı süresinin 90 günden 45 güne inmesini onayladı.
1988 – Bangladeş’te sel: 300 kişi öldü, 20 milyon insan evsiz kaldı.
1989 – Türkiye’nin ilk spor gazetesi Fotospor, yayın hayatına başladı.
1991 – Halkın Emek Partisi (HEP), Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) ile anlaşarak seçimlerde iş birliği kararı aldı.
1993 – Demokrasi Partisi (DEP) Milletvekili Mehmet Sincar, Batman’da öldürüldü.
1996 – Abdi İpekçi cinayetinin sanıklarından Oral Çelik, İsviçre tarafından Türkiye’ye iade edildi. Çelik, 16 Eylül’de 17 yıl aradan sonra çıkarıldığı Mahkemece tutuklandı.
1996 – Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri (FARC) örgütü militanları, Kolombiya’nın Guaviare bölgesindeki askerî bir kampa saldırdı, üç hafta süren çatışmalarda en az 130 kişi öldü.
1997 – Kudüs’te çarşı merkezinde üç büyük patlamada 7 kişi öldü, 192 kişi yaralandı. Saldırıyı Hamas örgütü üstlendi.
1998 – Google, Stanford’da doktora yapan iki öğrenci; Larry Page ve Sergey Brin tarafından kuruldu.
2008 – Emekli Tümgeneral Osman Pamukoğlu önderliğinde, Hak ve Eşitlik Partisi kuruldu.
DOĞUMLAR
973 – Birûni, Farsi gök bilimci (ö. 1051)
1383 – VIII. Amadeus, Savoy Dükü – V. Felice adıyla son anti-papa olarak bilinir (1439-1449) (ö. 1451)
1563 – Wanli, Ming Hanedanı’nın 13. imparatorudur (ö. 1620)
1768 – François-Auguste-René Chateaubriand, Fransız yazar ve diplomat (ö. 1848)
1809 – Juliusz Slowacki, Polonya’lı şair (ö. 1849)
1824 – Anton Bruckner, Avusturyalı besteci (ö. 1896)
1850 – Luigi Cadorna, İtalyan general ve mareşal (ö. 1928)
1869 – Karl Seitz, Avusturyalı siyasetçi ve devlet adamı (ö. 1950)
1888 – Oskar Schlemmer, Alman ressam, heykeltıraş, tasarımcı ve Bauhaus okulu koreografı (ö. 1943)
1891 – Fridolin von Senger und Etterlin, Alman asker (ö. 1963)
1891 – Fritz Todt, Alman mühendis, general ve Todt Örgütü’nün kurucusu (ö. 1942)
1896 – Antonin Artaud, Fransız oyun yazarı, şair ve tiyatro oyuncusu (ö. 1948)
1901 – Ahmet Kutsi Tecer, Türk şair ve oyun yazarı (ö. 1967)
1906 – Max Delbrück, Alman biyolog ve Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü sahibi (ö. 1981)
1908 – Edward Dmytryk, Amerikalı film yönetmeni (ö. 1999)
1908 – Richard Wright, Afrikalı-Amerikalı öykü, roman ve makale yazarı, şair (ö. 1960)
1913 – Kenzo Tange, Japon mimar (ö. 2005)
1913 – Stanford Moore, Amerikalı biyokimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1982)
1913 – Kenzo Tange, Japon mimar (ö. 2005)
1917 – Henry Ford II, Edsel Ford’un oğlu ve Henry Ford’un torunu iş adamı (ö. 1987)
1925 – Forrest Carter, Amerikalı yazar (ö. 1979)
1927 – John McCarthy, Amerikalı bilgisayar bilimci (ö. 2011)
1928 – Dick York, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1992)
1934 – Clive Granger, Galli ekonomist (ö. 2009)
1934 – Jan Švankmajer, Çek sürrealist sanatçı, animatör, film direktörü, yönetmen
1942 – Raymond Floyd, Amerikalı golfçü
1944 – Tony Atkinson, Britanyalı akademisyen ve ekonomist (ö. 2017)
1945 – Kandemir Konduk, Türk oyun yazarı ve senarist
1946 – Gary Duncan, Amerikalı rock müziği gitaristi ve şarkıcısı (ö. 2019)
1949 – Tom Watson, Amerikalı golfçü
1950 – Aleksandar Bercek, Sırp aktör
1951 – Judith Ivey, Amerikalı oyuncu ve tiyatro yönetmeni
1953 – Fatih Terim, Türk spor adamı
1956 – Blackie Lawless, Amerikalı müzisyen
1960 – Damon Wayans, Amerikalı komedyen, oyuncu, yazar ve yapımcıdır
1962 – Shinya Yamanaka, Japon doktor ve araştırmacı
1969 – Giorgi Margvelaşvili, Gürcü akademisyen ve siyasetçi
1969 – Sasha, Galler doğumlu DJ ve prodüktör
1974 – Oğuz Aksaç, Türk halk müziği sanatçısı
1975 – Mark Ronson, İngiliz DJ, gitarist, şarkıcı ve müzik prodüktörü
1977 – Lucie Silvas, şarkıcı-şarkı yazarı, besteci, piyanist
1979 – Ankaralı Yasemin, Türk şarkıcı
1980 – Max Greenfield, Amerikalı oyuncu
1981 – Beyoncé, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu
1981 – Lacey Mosley, Amerikalı şarkıcı
1982 – Whitney Cummings, Amerikalı bir stand-up komedyeni, oyuncu, film yapımcısı ve podcast yayıncısı
1984 – Camila Bordonaba, Arjantinli oyuncu ve model
1985 – Raúl Albiol, İspanyol defans oyuncusu
1986 – Jaclyn Hales, Amerikalı oyuncu
1990 – Olha Harlan, Ukraynalı eskrimci
1990 – Stefanía Fernández, Venezuelalı model
1992 – Hanna Schwamborn, Alman oyuncu
1993 – Yannick Carrasco, Belçikalı milli futbolcu
1996 – Mizuki Hayashi, Japon futbolcu
ÖLÜMLER
626 – Gaozu, Çin’in Tang Hanedanı’nın kurucusu ve ilk imparatoru (d. 566)
1063 – Tuğrul Bey, Büyük Selçuklu Devleti’nin kurucusu (d. 990)
1323 – Kegen Han, 5. Yuan Hanedanı ve Çin İmparatorudur. (d. 1302)
1342 – Anna, 17 Temmuz 1341 tarihinden 4 Eylül 1342 tarihine kadar Trabzon İmparatorluğu’nun imparatoriçesi
1522 – Kara Mahmut Reis, Türk denizci (d. ?)
1821 – José Miguel Carrera, Güney Amerikalı milli kahraman ve Şilili politikacı (d. 1785)
1836 – Aaron Burr, ABD’nin 3. başkan yardımcısı (d. 1756)
1907 – Edvard Grieg, Norveçli besteci (d. 1843)
1944 – Erich Fellgiebel, Alman general (Hitler’e karşı yapılan 20 Temmuz suikast girişiminde yer alan) (idam) (d. 1886)
1951 – Louis Adamic, Amerikalı gazeteci ve yazar (d. 1899)
1963 – Robert Schuman, Fransız politikacı (d. 1886)
1965 – Albert Schweitzer, Fransız tıp doktoru, teolog, filozof, müzisyen ve Nobel Barış Ödülü sahibi d. 1875)
1965 – Mahmut Moralı, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (Şehir Tiyatroları sanatçısı) (d. 1902)
1967 – Ali Mümtaz Arolat, Türk şair (d. 1897)
1985 – Cebrail Allaf, Süryani Kadim Cemaati’nin ruhani lideri
1985 – George O’Brien, Amerikalı sinema oyuncusudur (d. 1899)
1989 – Georges Simenon, Belçikalı polisiye yazarı (d. 1903)
1990 – Irene Dunne, Amerikan oyuncusudur (d. 1898)
1990 – Turan Dursun, Türk yazar ve düşünce adamı (d. 1934)
1991 – Henri de Lubac, Katolik ilahiyatçı (d. 1896)
1993 – Mehmet Sincar, Türk siyasetçi (d. 1953)
1993 – Hervé Villechaize, Fransız oyuncu (d. 1943)
1997 – Aldo Rossi, İtalyan mimar ve tasarımcı (d. 1931)
2003 – Tibor Varga, Macar kemancı (d. 1921)
2006 – Giacinto Facchetti, İtalyan futbolcu (d. 1942)
2006 – Steve Irwin, Avusturyalı belgeselci (d. 1962)
2011 – Mino Martinazzoli, İtalyan siyasetçidir (d. 1931)
2011 – Hakkı Ögelman, Türk gökbilimci ve profesör (d. 1940)
2013 – Ferdinand Biwersi, Eski Alman futbol hakem (d. 1934)
2014 – Gustavo Cerati, Bir şarkıcı, söz yazarı, besteci ve rock müzik yapımcısıdır (d. 1959)
2014 – Joan Rivers, Amerikalı oyuncu, komedyen, yazar, yapımcı ve sunucu (d. 1933)
2015 – Sylvie Joly, Fransız oyuncu ve komedyen (d. 1934)
2018 – Marijan Beneš, Yugoslav-Bosnalı boksördür (d. 1951)
2018 – István Bethlen, Macar ekonomist ve siyasetçi (d. 1946)
2018 – Bill Daily, Amerikalı oyuncudur (d. 1927)
2018 – Christopher Lawford, Amerikalı yazar, oyuncu, yapımcı ve siyasi aktivisttir (d. 1955)
2019 – Abbas Abdulla, Azeri şair (d. 1940)
2019 – Edgardo Andrada, Arjantinli eski futbolcudur (d. 1939)
2019 – Roger Etchegaray, Fransız kardinal (d. 1922)
2019 – Kylie Rae Harris, Amerikalı country şarkıcısı, müzisyen ve söz yazarıdır (d. 1989)
2019 – Tevfik Kış, Türk güreşçi ve antrenör (d. 1934)
2019 – Dan Warner, Amerikalı müzisyen, albüm yapımcısı ve söz yazarı (d. 1970)
2020 – Lloyd Cadena, Filipinli vlogger, radyo kişiliği ve yazar (d. 1993)
2020 – Annie Cordy, Belçikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1928)
2020 – Dmitry Svetushkin, Moldovalı satranç oyuncusu (d. 1980)
2020 – Joe Williams, 1999’da dört ay boyunca Cook Adaları Başbakanı olarak görev yapmış siyasetçi ve doktor (d. 1934)
